Kaynaklı imalat yapan işletmeler esas olarak iki kaynak yönteminden birini kullanırlar: eritme kaynağı ya da katı hal kaynağı. Eritme kaynağı yönteminde, birleştirilecek iki parça, bazen ilave metal yardımı ile eritilerek gerçekleştirilir. Örneğin ark kaynağı böyledir. Katı hal kaynağı yönteminde ise birleştirmeyi sağlamak amacı ile ısı veya basınç kullanılır. Ancak bu yöntemde ana parçada erime olmaz ve ilave metal kullanılmaz. Örneğin dövme kaynak (veya demirci kaynağı) ya da difüzyon kaynağı böyledir.
ISO 3834 Kaynaklı İmalat Yeterlilik Yönetim Sistemi standardı, kaynaklı imalat yapan üretici firmaların metallerdeki eritme kaynağı yöntemi esas alınarak uygun kalite koşullarını belirlemek amacıyla Uluslararası Standartlar Organizasyonu tarafından hazırlanmış bir sistem standardıdır. Bu standart, üretim sektöründe uygulanabilecek kaynak ve kaynakla ilgili işlemler yüzünden etkilenebilecek ürünlerin kalite koşulları ile ilgilidir.
Üretim sektöründe birçok malzeme üretiminde bugün ergitme kaynağı teknolojisi kullanılmaktadır. İşletmelerde üretim süreçlerinin önemli bir kısmını kaynaklı imalat işleri oluşturmaktadır. Bu yüzden kontrol süreçlerinin hazırlanmış olması gerekir.
ISO 3834 standardı neticede bir kalite standardıdır ve kalite sistemlerinin gereği olarak kaynak üretiminin de kalitesi tam olarak sağlanmalıdır. Esas olan bir ürünün kalite kontrolü, süreç tamamlandıktan sonra değil, daha üretim aşamasında sağlanmalıdır. Aksi halde işletme ciddi kayıplar yaşayabilir.
Metalik üretim yapan işletmelerde ISO 3834 Kaynaklı İmalat Yeterlilik Yönetim Sistemi standardı, kaynak işlemleri için firmaya yol gösterici bir standarttır.
Bu konuda Türk Satandartları Enstitüsü tarafından yürürlüğe konulan standartlar şunlardır:
- TS EN ISO 3834-1 Metalik malzemelerin ergitme kaynağı için kalite şartları - Bölüm 1: Uygun kalite şartları seviyesinin seçimi için kriterler
- TS EN ISO 3834-2 Metalik malzemelerin ergitme kaynağı için kalite şartları - Bölüm 2: Kapsamlı kalite şartları
- TS EN ISO 3834-3 Metalik malzemelerin ergitme kaynağı için kalite şartları - Bölüm 3: Standard kalite şartları
- TS EN ISO 3834-4 Metalik malzemelerin ergitme kaynağı için kalite şartları - Bölüm 4: Temel kalite şartları
- TS EN ISO 3834-5 Metalik malzemelerin ergitme kaynağı için kalite şartları - Bölüm 5: ISO 3834-2, ISO 3834-3 veya ISO 3834-4 standartlarının kalite şartlarına uygunluğunun teyidi için gerekli dokümanlar
Bu standartlar hem atölyelerde hem de şantiyelerin açık alanlarda, işletmelerde kullanılan metalik malzemelerin ergitme kaynağı için kapsamlı kalite koşullarını kapsamaktadır.
Bunun yanında, bir de Avrupa Birliği tarafından çıkarılan 94/25/EC Direktifi esas alınarak hazırlanan TS EN ISO 15085 standardı bulunmaktadır. Bu standart, demiryolu araçları ve parçalarının üretim ve onarımında kullanılan metalik malzemelerin kaynak işlemleri için hazırlanmıştır. Tam ismi şu şekildedir: TS EN 15085-2: Demiryolu uygulamaları - Demiryolu araçları ve bileşenlerinin kaynağı - Bölüm 2: Kalite gerekleri ve belgelendirilme.
Demiryolu araçlarının, bunların parçalarının ve bu araçlarla ilgili hizmetlerin Avrupa Birliği ülkelerine ihraç edilmesi için, firmaların uluslararası geçerliliği olacak şekilde belgelendirilmiş olması gerekmektedir.
Kısaca TS EN ISO 3834, kaynaklı üretim yapan işletmelerin ihtiyaçları için tasarlanmış olan ve ürün kalitesinin güvence altına alınmasını hedefleyen bir kalite yönetim sistemidir. Sektör bazında kullanılan belgelendirme sistemi olan EN 15085-2 standardı ise ISO 3834 kalite standardının uygulanmasını zorunlu tutmaktadır.
Kaynaklı İmalatlar İçin Standard;
- Malzeme seçimi
- Sarf malzemesi seçimi
- Kaynak koordinasyon personelinin eğitimi
- Çalışan kaynakçıların sertifikalandırılması
- Kaynak yöntemlerinin belirlenmesi
- Kaynaklı imalatın yapılması
- Tahribatlı ve/veya tahribatsız test yöntemleri kullanılır
- Kalitesinin kontrol edilmesi ile sonuçlandırılır.
ISO 3834-2 standardı, yalnızca kaynak ve kaynakla ilgili işlemlerden etkilenebilecek ürünün kalitesi ile ilgili olup; temel kuralları gerek işletmede gerekse yerinde yapılan kaynaklı imalat için istenen kalite şartlarını ve belirtilen kalitede üretim yapacak imalatçının kaynak kabiliyetinin tespitn için rehberlik sağlamaktadır. Standard, imalatçıların kaynak kalite sistemlerinin değerlendirilmesi için temel olarak kullanılmaktadır.
ISO 3834 Kaynaklı İmalat Yeterlilik Yönetim Sistemi’nde işletmelerin gerçekleştirecekleri kaynaklı imalatlar için kontroller, daha üretimin tasarım aşamasında başlar ve malzeme seçimi, sarf malzemelerinin seçimi, kaynak koordinasyon personelinin eğitilmesi, çalışan kaynakçıların beleglerinin alınması, kaynak yöntemlerinin tespit edilmesi, kaynaklı üretimin yapılması ve tahribatlı veya tahribatsız test yöntemleri kullanılarak ürün kalitesinin kontrol edilmesi ile sonuçlanır.
ISO 3834-2 standardı, kaynaklı imalat yapan üretici firmaların metallerdeki ergitme kaynağı yöntemi esas alınarak uygun kalite şartlarını belirlemek amacıyla ISO tarafından hazırlanmış olan bir kaynaklı imalat yeterlilik yönetim sistemi standardıdır.
Yukarıda da bahsedildiği gibi kaynaklı imalat standardına göre bir ürünün kalitesi tamamlanmış ürünün muayenesi ile değil, üretim sırasında sağlanmalıdır. Örneğin, kötü bir tasarım, atölye veya sahada uygulama aşamasında yüksek maliyetli sorunlar yaratabilir. Ana malzemelerin veya sarf malzemelerinin yanlış seçilmiş olması kaynak koşullarının yeterli olmaması, kaynaklı birleştirmeler sırasında bir çatlağa neden olabilir. Etkin ve sağlam bir üretimden emin olmak için önceden olası problemler ve nedenleri tespit edilmiş ve uygun kalite süreçleri hazırlanmış olmalıdır. Üretim ve servis faaliyetleri sırasında bir sorun yaşamamak için, ürünlerin tasarım aşamasından, malzeme seçiminden, üretim sonrası kontrollere kadar bütün kontrollerin sağlanması gerekir.
ISO 3834 standardı, farklı durumlar için uygulanabilen önlemleri tanımlar. Bu önlemler şu şekilde kullanılabilir:
- Sözleşme veya ihale durumlarında, kaynak kalite koşullarının şartnamesi olarak
- İmalatçı firmalar tarafından, kalite kaynak koşullarının belirlenmesi ve sürdürülmesi için
- Kaynak kalite performansını değerlendiren kuruluşlar tarafından, üçüncü taraf, müşteriler veya imalatçılar için kullanılabilir
İşletmelerinde ISO 3834 Kaynaklı İmalat Yeterlilik Yönetim Sistemi’ni kuran ve yöneten firmalar, güvenlik açısından riskli ürünlerin kapsam ve önemi, üretimin karmaşıklığı, ürünlerin kullanım aralığı, ortaya çıkabilecek metalürjik problemlerin kapsamı, kaçıklık, çarpılma veya kaynak kusurları gibi ürünlerin performansını etkileyen üretim kusurlarının kapsamı bakımından ayrıntıları içeren ISO 3834 Belgesi talep edebilirler.
ISO 3834 Kaynaklı İmalat Yeterlilik Yönetim Sistemi’ni işletmelerinde kurmak isteyen firmalar vakit geçirmeden firmamız TÜRCERT Teknik Kontrol ve Belgelendirme şirketine müracaat etmelidir. Deneyimli ve uzman bir kadro ve güçlü teknolojik altyapı ile en hızlı ve güvenilir hizmeti sunuyoruz.
Bu arada ISO 3834 (EN 15085) Kaynaklı İmalat Yeterlilik Yönetim Sistemi hakkında daha fazla bilgi almak ya da ISO 3834 Belgesi talep etmek için şirketimize başvurmakta gecikmeyiniz.