Özellikle 1980’li yılların başında otomotiv sektörünün dünya çapında gösterdiği gelişme ve ilerleme ortamı, otomotiv üreticilerini yeni yaklaşımlara itmiştir. ISO TS 16949 Otomotiv Kalite Yönetim Sistemi standartlarının ortaya çıkması, biraz da bu ihtiyaç yüzündendir. Bu standart, ISO, Uluslararası Standartlar Organizasyonu bünyesindeki Teknik Komite tarafından hazırlanmıştır. Bu standart, otomotiv sanayinde faaiyet gösteren tedarikçi firmalara yönelik bir Kalite Yönetim Sistemi’dir. ISO TS 16949:2009 standardı, otomotiv sektörüne ait koşulların tanımlandığı, otomotiv tedarikçi firmaları için teknik standartların uyumlaştırılması ile ortaya çıkarılmış bir standarttır.
Söz konusu standart, Kuzey Amerika’da hazırlanan QS 9000 standardı ile Avrupa ülkeleri otomotiv standartları olan Fransız EAQF, İtalyan AVSQ ve Alman VDA 6 standartları bir araya getirilmiş ve yeni bir standart olarak kabul edilmiştir.
QS 9000 standardı, ISO 9000 Kalite Yönetim Sistemi’nin otomotiv sektörü için geliştirilen bir versiyonudur. Otomotiv sektöründeki gereksinimler dikkate alınarak, Chrysler, Ford Motor ve General Motor şirketleri tarafından Amerika’da geliştirilmiş bir standarttır. Bu standart, bir takım zorunlu ve öneri niteliğinde koşullar içermektedir. QS 9000 standardı, Toplam Kalite Yönetimi anlayışına çok yakındır ve olası hata türü ve etkileri analizi, deneysel tasarım, kalite fonksiyonlarını geliştirme ve benzeri kalite tekniklerini ve iş planlama, sevkiyat, fiyat ve işletmecilik gibi konularda oldukça sıkı bir uygulama getirmektedir. Bu standart, otomotiv sektöründe yan sanayi, tedarikçi ve taşeron olarak üretim yapan, hammadde ve yardımcı malzeme sağlayan, çeşitli servis parçaları üreten firmalara uygulanabilir.
Fransız EAQF standardı, 1994 yılında Fransa’da yayınlanmıştır. Fransız otomotiv sektörü için geliştirilen bu standard da ISO 9000 Kalite Yönetim Sistemi’ni esas almıştır ve Citroen, Fiat, Peugeot ve Renault şirketlerinin ihtiyaçları için geliştirilmiştir.
İtalyan AVSQ standardı da benzer şekilde yine 1994 yılında İtalya’da yayınlanmıştır. İtalyan otomotiv sektörü için geliştirilen bu standard da ISO 9000 Kalite Yönetim Sistemi’ni esas almıştır ve Romeo, Lancia, Maserati, Fiat and Ferrari şirketlerinin ihtiyaçları için geliştirilmiştir.
Nihayet Alman VDA 6 standardı, Alman otomotiv sanayiinde faaliyet gösteren tedarikçi firmalar için geliştirilmiş bir Kalite Yönetim Sistemi’dir.
İşte ISO TS 16949 Otomotiv Kalite Yönetim Sistemi standardının temelinde bu dört standart bulunmaktadır ve hepsi de aslında ISO 9000 Kalite Yönetim Sistemi’ni esas almaktadır.
ISO TS 16949 standardına göre sadece otomotiv yan sanayi tedarikçi firmaları belgelendirilmektedir. Mevcut Kalite Yönetim Sistemi standartlarına yeni ve katı kurallar getirmemekte, sadece otomotiv yan sanayi açısından farklı bir bakış açısı kazandırmaktadır. Belli kalite standartları, otomotiv sektörüne özel ihtiyaçlar katılarak bu yeni standart oluşturulmuştur.
Amerikan QS 9000 standardı aslında gittikçe kabul görmüş ve yaygınlaşmıştı ama Uluslararası Standartlar Organizasyonu tarafından hazırlanan bu yeni standart hızla kabul görmüştür. Bugün artık QS 9000 standardı yürürlükte değildir.
ISO TS 16949 standardı, Kalite Yönetim Sistemi standardının, otomotiv ürünlerinin tasarımı, geliştirilmesi, üretilmesi, montaj çalışmaları ve servis koşulları için belirlenen gereklilikleri kapsamaktadır. Aynı zamanda otomotiv üretici firmalarının müşterilerine özel belirlenen gereklilikleri de kapsamaktadır.
ISO TS 16949 standardı, Uluslararası Otomotiv Görev Gücü ve Uluslararası Standartlar Organizasyonu’nun Teknik Komitesi tarafından birlikte hazırlanmıştır ve çalışmalara otomotiv üretici firmaları ile ticari kuruluşlar da katılmıştır.
Uluslararası Otomotiv Görev Gücü, bir uluslararası araç üreticileri grubudur. Daimler Chrysler, BMW Group, Fiat, Ford Motor, General Motors, Peugeot, Citroen, Renault ve Volkswagen gibi araç üreten firmalar bu gruba üyedir. Daha sonra Japon araç üreticileri de bu gruba katılmıştır.
Bu grup, ISO TS 16949 standartları ile, yan sanayi firmalarını belgelendirme ve uygunluk değerlendirme gerekliliklerini tespit etmiştir. Otomotiv yan sanayi zincirinde faaliyet gösteren şirketler, 2002 yılı Mart ayından yayınlanan ISO TS 16949 Otomotiv Kalite Yönetim Sistemi standardına geçiş çalışmalarını hemen başlatmıştır. Bu standartlar 2009 yılında revize edilmiştir.
Bu standardı işletmelerinde kuran firmalar birçok yarar elde etmektedir. Herşeyden önce otomotiv sektöründe oluşan bilgi birikimi bir araya toplanmış olmaktadır. Üretim kalitesi yükselmektedir. Tedarikçi zinciri gelişmekte ve otomotiv sektörü yan sanayii aynı kalite sisteminde buluşmaktadır. Üretim verimliliği artmakta, sektörün kalitesi yükselmekte ve son kullanıcıya daha güvenilir ürünler sunulmaktadır. Nihayet ana sanayi firmalarının birbirinden farklı denetim sistemleri bir standarda kavuşmuş olmaktadır.
ISO/TS 16949; otomotiv sektörü ile ilgili ürünlerin dizaynı, tasarımı, geliştirilmesi, üretimi, montajı ve servisi için konulan kalite sistem gerekliliklerini belirlemektedir.
Otomotiv endüstrisi tedarikçilerine yönelik kalite yönetim sistemi olan ISO/TS 16949:2009, otomotiv sektörüne yönelik şartların tanımlandığı, otomotiv tedarikçileri için teknik standartların uyumuyla oluşturulmuş bir standarttır.
ISO 16949 Otomotiv Kalite Yönetim Sistemi’nin uygulanması sırasında, ilk aşamada firmanın beklentilerinin iyi anlaşılması gerekmektedir. Çünkü farklı üreticiler, farklı gerekliliklere sahiptir. Bu standart temelinde Amerikan, Alman, Fransız ve İtalyan otomotiv kalite sistem gerekliliklerini düzene sokmuştur ve dünyanın her ülkesindeki otomobil üreticileri tarafından kabul edilmesi gereken bir zorunluluk değildir. Bu yüzden firma üst yönetimi tarafından bir organizasyonel strateji hazırlanmalı ve bu şekilde yola çıkılmalıdır. Özündeki Kalite Yönetim Sistemi de uygulama öncesinde sistemin üst yönetim tarafından benimsenmesini ister.
Sistemin nasıl kurulacağı ve uygulanacağı konusunda bağımsız bir kuruluştan destek alınması her zaman önerilen bir yöntemdir. Bu şekilde zamandan ve emekten tasarruf edilmiş olacaktır.