Herhangi bir yükü bulunduğu yerden kaldırıp taşıyan ve bir başka yere bırakan ya da istifleyen araçlara genel olarak kaldırma veya iletme makineleri denmektedir. Kaldırma işlemleri yüzünden bu makinalar tehlikeli makinalar sayılmaktadır. Bu nedenle de sağlık ve güvenlik koşulları sağlanmadan kullanılmamalıdır. Bu tip araçlarda kazalar genel olarak üretim veya montaj hatalarından, kullanım hatalarından ve yetersiz muayene ve bakım koşullarından meydana gelmektedir.
Caraskal’lar da kaldırma veya iletme makineleri grubunda bir araçtır. Taşınabilir ayaklar üzerinde hareket edebilir ve istenilen yere kurulabilir. Üzerindeki makaralar düzeni ile ağır cisimlerin bir yerden başka yere taşınması için kullanılan bir kaldıraç düzenidir. Genellikle inşaat işlerinde ya da birkaç katlı üretim iş yerlerinde yerden üst katlara malzeme çekmek için kullanılırlar. Boyutlarının küçük olması ve bakımlarının kolay olması yüzünden küçük atölye ve işletmelerde de yaygın olarak kullanılırlar. Bir çeşit portatif vinç görevi görürler. Elektrikli caraskal, zincirli caraskal ve alçak tavan caraskalı gibi çeşitleri vardır.
Caraskal’ların ilgili standartlarda başka bir süre öngörülmemişse yılda en az bir kez uzman mühendisler tarafından kontrol edilmesi gerekmektedir. Bu zorunluluk İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu tarafından getirilmiştir. Yasaya göre umulmadık bir kaza ile karşılaşılması halinde, işverenler sorumlu olacaktır. Bu yüzden caraskal’ların düzenli kontrollerinin yaptırılması, zorunluluk olması yanında bir güvenlik koşuludur.
Caraskal muayenesinde, önce fonksiyon testleri yapılarak elektromekanik frenlemenin çalışması kontrol edilir. Daha sonra kanca ve halat kontrolleri yapılır. Arkasından dinamik ve statik yük kontrolleri yapılır. Bu kontroller önce yüksüz olarak sonra yüklü olarak tekrarlanır.
Kullanılması uygun görülmeyen carascal’ların işletmelerde kullanılmaya devam edilmesi halinde sorumluluk kontrol eden kuruluşta değil, işveren üzerindedir. Muayene ve test kuruluşu kontrol sonuçlarını bir rapor olarak düzenleyerek ilgili işletmeye teslim eder.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yayınlamış olduğu İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği, iş yerlerinde kullanılan makinaların çeşitlerine göre, kontrol dönemlerinin ne olduğunu ve dönemsel kontroller sırasında hangi kriterlerin ve standartların esas alınacağını açıklamıştır. Buna göre kontroller sırasında dikkate alınacak temel standartlar şunlardır:
- TS EN 12385-3+A1 Çelik tel halatlar - Güvenlik - Bölüm 3: Kullanım ve bakım bilgileri
- TS EN 13157+A1 Vinçler (krenler) - Güvenlik - Elle tahrik edilen kaldırma teçhizatı
- TS EN 818-6+A1 Kısa baklalı zincir - Kaldırma amaçları için - Güvenlik - Bölüm 6: Zincir sapanlar - İmalatçı tarafından temin edilecek kullanım ve bakım bilgileri için teknik şartname
- TS EN 1757-2 Endüstriyel araçlarda güvenlik - Yaya tarafından kumanda edilen araçlar
TÜRCERT belgelendirme kuruluşu, belgelendirme ve eğitim hizmetleri yanında, talep eden firmalara belli teknik hizmetler de vermektedir. Bu kapsamda, carascal’ların düzenli muayeneleri ve diğer muayene hizmetleri için, TÜRCERT belgelendirme kuruluşunun deneyimli yönetici ve çalışanları yanınızdadır.