Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 2013 yılında çıkarılan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği hükümlerine göre, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamına giren bütün iş yerleri, faaliyetleri sırasında kullandıkları bütün iş ekipmanlarının düzenli kontrollerini yaptırmak zorundadırlar.

Düzenli kontrollerin hangi aralıklarda yapılması gerektiği ve hangi yöntemler kullanılarak yapılması gerektiği söz konusu yönetmelikte açıklanmıştır. Yönetmelikte geçen periyodik kontroller ifadesi, iş ekipmanlarının belirlenen aralıklarda, belirlenen yöntemlerle ve yetkili kişiler tarafından yapılan muayene, deney ve test çalışmalarını kastetmektedir.

İşverenler, iş yerinde kullanılan iş ekipmanlarının yapılacak işe uygun olmasından sorumludur. Ayrıca bu ekipmanların çalışanların sağlık ve güvenliklerine zarar vermemesi için gereken bütün önlemleri almak zorundadır.

Yönetmeliğe göre işverenler, kullanılacak iş ekipmanlarını seçerken, iş yerindeki özel çalışma koşullarını ve sağlık ve güvenlik açısından olası tehlikeleri dikkate almak ve bu ekipmanın kullanımının başka bir tehlike oluşturmamasına dikkat etmek zorundadır. Her şeye rağmen işverenler çalışanların sağlık ve güvenliği açısından iş ekipmanlarının tamamen güvenli olmasını sağlayamıyorsa, olası tehlikeleri kabul edilebilir risk düzeyine çekecek önlemleri almak zorundadır.

Yönetmeliğin ekinde, iş ekipmanlarında bulunacak asgari gerekler açıklanmıştır. İşverenler iş ekipmanlarının asgari bu gereklere uygun olmasını sağlamakla yükümlüdür.

İş ekipmanlarının bu düzenli kontrolleri, muayene ve test kuruluşları tarafından yapılmaktadır. Bu yönetmelik hükümleri gereğince düzenli kontroller yapmaya yetkili kişiler, bilgilerini elektronik ortamda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na kaydettirmek zorundadır. Burada beyan esastır ve Bakanlık bu kişilere bir kayıt numarası verir. Kayıt sırasında, düzenli kontrolleri yapmak için yetkili kişilerin adı soyadı, TC kimlik numarası, mezun olduğu okul ve kontrollerini yapacağı iş ekipmanı bilgileri verilir.

Bakanlık, bu bilgilerle araştırma yapar ve bilgilerin doğru olmadığı anlaşılırsa, bu kişilerin kaydı silinir ve Bakanlığın internet sitesinde ilan edilir. Bu kişiler üç yıl dolmadan yeniden bildirim yapamaz.

Düzenli kontrol yapacak kişi ve kuruluşlara, akreditasyon, yetkilendirme ve eğitim zorunlulukları getirmeye ve uygulamaya Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yetkilidir.

Düzenli kontrolleri yapan kişiler, kontrol işleminden sonra rapor düzenler. Bu kontrol raporları bir kayt numarası taşımak zorundadır. Kayıt numarası bulunmayan veya raporda beyan edilen bilgilerin doğru olmadığı anlaşılan kontrol raporları geçersiz kabul edilmektedir.

Düzenli kontrol raporlarının geçersiz sayıldığı durumlar şunlardır:

  • Periyodik kontrolleri yapılan iş ekipmanları ile ilgili düzenlenen periyodik kontrol raporu, gerçeğe aykırı bilgiler taşıyorsa.
  • Periyodik kontrol, yönetmelikte yer alan kriterlere uygun olmayan kişiler tarafından yapılmışsa.
  • Periyodik kontrol sırasında, uygun olmayan test ve deney yöntemleri kullanılmışsa.

Bu durumların tespit edilmesi halinde periyodik kontrol raporları geçersiz kabul edilir. Bu arada bu raporu düzenleyen kişilerin kayıtları silinir. 

TÜRCERT, uygunluk değerlendirme, belgelendirme ve eğitim çalışmaları ile birlikte, iş ekipmanlarının periyodik kontrol işlemlerini de yapmaktadır. Periyodik kontrol ve muayeneler konusunda daha fazla bilgi almak için, ya da iş yerindeki ekipmanların kontrol ve muayene işlemleri için, vakit geçirmeden TÜRCERT’e başvuru yapılabilir.