Azo boyar maddeler, kimyasal yapılarında azo grup bulunan sentetik türde boyalardır. Azo boyar maddeler genellikle deri ürünlerinin ve tekstil ürünlerinin boyanmasında yaygın olarak kullanılmaktadır. Azo boyar maddeler, boyanın ürüne tam oturmasını sağlayan maddelerdir. Bazı çeşitleri, belli koşullar bir araya geldiğinde kanserojen madde üretebilmektedir. Bu durum insan sağlığı açısından tehlike yaratmaktadır.

Avrupa Birliği ülkeleri, 2006 yılında kabul edilen REACH Yönetmeliği hükümleri gereğince, 24 kanserojen madde türünün deri ve tekstil ürünlerinde kullanımını yasaklamıştır. Bunun yanında tekstil sektöründe kullanılan diğer bazı boyalar ise, insanlar üzerinde zararlı etkisi olan boyalar olarak sınıflandırılmıştır. Bunların içinde yirminin üzerinde boya alerji etkileri bakımından, dokuz boya ise kanser yapıcı özellikleri bakımından sınıflandırılmıştır. Bu boyalar, uzun süre ciltle temas etmesi durumunda, deri tarafından emilmektedir.

Yerkürenin ekolojik dengesi, her gün biraz daha önemli hale gelmektedir. Ekolojik denge içinde üretilen ürünler, doğa ile uyumlu ve insan sağlığına zarar vermeyen ürünlerdir. Ekolojik ürünlerin en büyük özelliği de doğada yok olabilmesidir. Ekolojik ürünler, doğada yok olabilen ve tehlikeli kimyasallardan, kanserojen maddelerden, azo boyarlardan, ağır metallerden ve insan ve hayvan sağlığına zarar veren fiziksel ve biyolojik unsurlardan arınmış ürünlerdir.

Gelişmiş ülkelerde insanlar, ekolojik ve organik ürünleri tercih etmektedir. Bu durumda üreticiler artık toplumun istekleri doğrultusunda üretim yapmak zorundadırlar.

Ekolojik tekstil ve tekstil ürünlerinin bu açıdan sağlıksız olup olmadıkları, belirli standartlara uygun şekilde test edilmeleri halinde bilinmektedir. Bugün dünyanın her yerinde, tekstil zincirinin her halkasına benzer testler uygulanmaktadır.

Azotex Güvenli Tekstil Sistemi, tekstil sektörüne özgü standartlarla belirlenen testlerden yola çıkılarak oluşturulmuş özel bir standarttır. Bu standartlar, farklı test metotları ile, tekstil zincirinde halkalarında yer alacak zararlıları kontrol altına almaya ve bu zararlıların hiç olmamasını sağlamaya yöneliktir.

Azotex Güvenli Tekstil Sistemi, tekstil ürünlerinin zararlı madde içerip içermemesine yönelik yapılan testler ile, tekstil firmalarına üretim süreçlerinde destek vermekte ve bu destek ile insan sağlığı açısından güvenlik ortamı oluşturmuş olmaktadır.

Azotex standartları, tekstil üretiminde istenmeyen zararlı içerik ve yapıdaki maddeleri tanımlar. Ayrıca bu maddelerin tespit edilmesi için, uluslararası kabul görmüş standartlar kullanarak test kriterleri ve metotları ortaya koyar.

Sağlık Bakanlığı tarafından çıkarılan yasal düzenlemeler, tekstil ürünlerinin zararlı maddeler içermemesi konusunda çeşitli hükümler taşısa da, Azotex Güvenli Tekstil Sistemi standartları, bu yasal düzenlemelerin kapsamının üstünde bir kontrol ve güven sağlamaktadır. Çünkü Azotex standartları, ekolojik denge açısından sağlıklı ürünlerin üretim ve pazarlanması için, bunun yanında ürünlerin kendi standardının öngördüğü kriterlere uygunluğunun tespit edilmesi için gerekli kontrollerin yapılmasını da zorunlu kılmaktadır.

Azotex Güvenli Tekstil Sistemi standartlarına uygun üretim yapan, tekstil firmaları, hazır giyim firmaları, kumaş üreticileri, tekstil ithalatı ve ihracatı yapan firmalar, ayakkabı imalatçıları ve bunlara benzer alanlarda faaliyet gösteren firmalar, istedikleri takdirde, Azotex Güvenli Tekstil Sistemi Belgesi alabilirler. Belgelendirme çalışmaları için önce firmada Azotex testleri yapılmaktadır. Ürünlerin Azotex standartlarına uygun koşulları taşıyıp taşımadıklarını belirlemeye yönelik bu testler neticesinde, ürünler durumuna ve yapısına göre üç farklı kategoride toplanmaktadır. Belgelendirme çalışması da bu farklı kategorilere göre yapılmaktadır. Bu kategoriler şu şekildedir:

  • Yapılan testlerde, yasal düzenlemelerin kabul ettiği sınırlar içinde olan ürünler: Bu kategoride raporlama sonuçları olumludur ve firmaya Azotex Güvenli Tekstil Sistemi Belgesi verilir.
  • Yapılan testlerin sonucu negatif çıkan ürünler: Bu durumda ürünlerin içeriğinde ilgili kimyasallar tespit edilmemiş demektir. Bu kategoride de raporlama sonuçları olumludur ve firmaya Azotex Güvenli Tekstil Sistemi Belgesi verilir.
  • Yapılan testlerin sonucu pozitif çıkan ürünler: Bu durumda ürünlerin içeriğinde yasal düzenlemelerin kabul ettiği sınırların üzerinde ilgili kimyasallar tespit edilmiş demektir. Bu kategoride raporlama sonuçları olumsuzdur ve firmaya Azotex Güvenli Tekstil Sistemi Belgesi verilmez.

Yasal düzenlemeler, tekstil ürünlerinde, insan sağlığını etkileyecek veya bozacak kimyasal içerikleri kontrol etme ve kontrol altına alma gereklerini içermektedir. Buna göre, hangi miktarlara kadar kimyasalların kabul edileceği, hangi durumlarda yasaklanacağı yasal düzenlemeler içinde yer almaktadır.

Kısaca Azotex standartları, tekstil üretiminde, üretimin çeşitli aşamalarında, ham maddeler, ara ürünler ve nihai ürünlere yönelik, sağlıklı ve güvenli üretim yapılmasını sağlayacak, test ve belgelendirme faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi amacı ile hazırlanmış özel bir standarttır.