Vinçler, diğer kaldırma ve iletme araçları gibi ağır yük altında çalışan araçlardır ve kullanma koşulları açısından sürekli kontrol altında tutulması gerekmektedir. Ne yazık ki vinçlerin ve aksesuarlarının, bazen yanlış ve kusurlu kullanımı sonunda, bazen de düzenli bakımlarının yapılmamış olması yüzünden istenmeyen kazalar yaşanmaktadır.
Vinçlerin istenen periyotlarda bakımlarının yaptırılması, hem çalışanların korunması açısından hem de iş yerinin gereksiz maliyetlere katlanmaması açısından gerekli bir uygulamadır. Özellikle vinçlerin en kritik parçaları olan kancalar ve halatlar ayrıca günlük olarak gözden geçirilmelidir.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hükümlerine göre, olası bir kaza riskine karşı, düzenli kontrollerin yapılması yasal bir zorunluktur. İstenmeyen bir durum yaşanması halinde, vincin düzenli kontrollerinin yapılmış olup olmaması ilk bakılacak noktadır. Aksi halde bu vinci kullanan işletme sahibi sorumlu tutulacaktır.
Çeşitli muayene ve test kuruluşları, uzman çalışanları ile vinç kontrolleri yapmakta ve gerek vinçlerin gerekse yardımcı ekipmanlarının güvenli bir şekilde kaldırma fonksiyonunu gerçekleştirdiklerini tespit etmekte ve göze çarpan eksiklikleri ve tehlikeli durumları raporlamaktadırlar. Bu şekilde aksaklıklar zamanında tespit edilmekte ve güvenliği tehlikeye düşürecek ya da büyük ekonomik kayıplara yok açacak durumlar için önlem alınabilmektedir.
Muayene ve test kuruluşları tarafından, vinç muayene öncesinde, makinenin varsa bir önceki raporu gözden geçirilir ve önceki muayenede bir uygunsuzluk tespit edilmişse, bu uygunsuzluğun giderilip giderilmediği kontrol edilir. Bunun yanında vinç operatörünün vinci kullanmaya yetkili olup olmadığı kontrol edilir. Daha sonra vincin teknik özelliklerinin kontrolu başlar. Raylı kuleler için ray kontrolleri, vincin tambur ve halatları, kanca, kule vinçlerde kabin ve stant kontrolü yapılır. Dinamik ve statik yük kontrolleri gerçekleştirilir. Sonunda yüksüz durumda fonksiyon kontrolleri yapılır.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nde, makinaların çeşitlerine göre, kontrol periyotları, periyodik kontroller sırasında dikkate alınacak kriterler ve ilgili standartlar açıklanmıştır. Buna göre vinçlerin, ilgili standartlarda başka bir süre öngörülmemişse yılda en az bir kere muayene ettirilmesi gerekmektedir. Kontroller sırasında dikkate alınan başlıca standartlar şunlardır:
- TS 10116 Kaldırma ve taşıma makinaları - Vinçler - Muayene ve deney metotları
- TS EN 12385-3+A1 Çelik tel halatlar - Güvenlik - Bölüm 3: Kullanım ve bakım bilgileri
- TS EN 13157+A1 Vinçler (krenler) - Güvenlik - Elle tahrik edilen kaldırma teçhizatı
- TS ISO 4309 Vinçler - Tel halatlar - Muayene ve hizmet dışı bırakmak için uygulama kuralları
- TS ISO 12480-1 Vinçler - Emniyetli kullanım - Bölüm 1: Genel
TÜRCERT belgelendirme kuruluşu, belgelendirme ve eğitim hizmetleri yanında, ihtiyaç duyan firmalara belli teknik hizmetler de vermektedir. Bu kapsamda, vinçlerin düzenli muayeneleri ve diğer muayene hizmetlerinde, deneyimli ve uzman bir kadroya sahip olan TÜRCERT belgelendirme kuruluşuna güvenebilirsiniz.