NDT (Non Destructive Testing) yani tahribatsız muayene, bir malzemenin bütünlüğünü bozmadan yapılan bir muayene şeklidir. Bu yöntem ile, kontrol edilecek malzemenin içinde görünmeyen noktalarda veya yüzeyinde bulunan hata ve kusurlar tespit edilmektedir. Bunun yanında bu malzeme içinde bulunan başka bir malzemenin miktarı da bu yöntemle ölçülebilir. Ya da metal yüzeylerdeki boya kalınlıkları tespit edilebilir. Kısaca tahribatsız muayene yöntemleri ile kontrol edilen malzemeye bir zarar verilmeden bu malzemenin dinamik ve statik yapıları hakkında bilgi elde edilir.
Çeşitli tahribatsız muayene yöntemleri bulunmaktadır. Kontrol edilecek malzemenin türüne ve aranan hatanın şekline göre farklı tahribatsız muayene yöntemi uygulanır. İşte tahribatsız muayene kontrollerinden birkaçı:
- Göz ile muayene
Oldukça basit bir yöntemdir. Bir ürünün yüzeyindeki yapısal bozukluklar ve yüzeyin durumu gibi kaliteyi etkileyen unsurlar, büyüteç benzeri bir araç ile veya sadece doğrudan gözle muayene edilir. Uygulama standartlarının bir çoğunda öncelikle gözle muayene yapılması ve bulguların kaydedilmesi önerilir.
- Sıvı emdirme ile muayene
Yüzey hatalarının tespiti için kullanılan bir yöntemdir. Aşırı gözenekli olmamaları koşulu ile metalik veya metalik olmayan bütün malzemelerin yüzey hatalarının tespiti için bu yöntem tercih edilir. Bu yöntemde bir penetrant sıvı kullanılır. Kontrol edilen malzemenin yüzey gerilimi ve yoğunluğuna bağlı olarak sonuçlar değerlendirilir.
- Girdap akımları ile muayene
Bu yöntem, yüzey ve yüzeye yakın hataların tespit edilmesi için uygundur. Bu yöntem elektrik iletkenliğine sahip olan bütün metal ve alaşımlarda kullanılabilir. Girdap akımları ile muayene yöntemi ile, çatlak, korozyon, iletken bir malzeme üzerindeki boya veya kaplama kalınlığının ölçülmesi ve iletkenlik ölçümü yapılabilir.
- Manyetik parça ile muayene
Bu yöntem de yüzey ve yüzeye yakın hataların tespitinde ve yerlerinin bulunmasında kullanılan oldukça basit, hızlı ve maliyeti düşük bir yöntemdir. Bu yöntemde yüzey hatalarının tespit edilmesi, hatanın boyutuna ve yüzeye yakınlığına bağlıdır. Mıknatıslanma özelliği olan bütün malzemelere uygulanabilir. Yöntemin esası kontrol edilen malzemenin manyetikleştirilmesidir.
- Ultrasonik muayene
Bu yöntemde kontrol edilecek malzemedeki hataları tespit etmek için muayene aracı tarafından üretilen yüksek frekanstaki ses dalgaları kullanılır. Sel dalgaları kontrol edilen malzeme içinde yayılır ve bir hata veya kusura çarpınca yansıma yapar.
- Radyografik (röntgen) ışınları ile muayene
Bu yöntem, oldukça hassas bir muayene yöntemidir. Muayene sonuçları kalıcı olarak kaydedilebildiğinden sanayide oldukça yaygın bir şekilde kullanılan tahribatsız muayene yöntemlerinden biridir. Kontrol edilecek malzeme X veya gama ışınları ile ışınlanır. Bu ışınlar malzeme içinden geçerken malzemenin özelliğine bağlı olarak bir miktar yutulur. Daha sonra ışınlar malzemenin arka yüzeyine yerleştirilen bir filme ulaşır. Film banyo edildikten sonra, film üzerinde bulunan kararmalar hata ve kusurların yerlerini gösterir.
TÜRCERT belgelendirme kuruluşu, uygunluk değerlendirme ve belgelendirme çalışmaları yanında, test ve muayene hizmetleri de vermektedir. Çeşitli tahribatsız muayene kontrolleri konusunda daha geniş bilgi edinmek ya da bu muayeneleri yaptırmak ihtiyacı varsa, TÜRCERT belgelendirme kuruluşu, deneyimli yönetici ve çalışanları ile işletmelerin ihtiyaçlarını karşılamaya hazırdır.