Transpaletler, bir yükü, hidrolik pompa gücü kullanarak kaldıran ve tekerlek üzerinde yatay olarak taşımaya yarayan araçlardır. Transpaletler ile taşınacak yük genelde paletlere yüklenmiştir. İnsan gücü ile çalışan çeşitleri olduğu gibi akü ile çalışan modelleri de vardır. Önlerinde bulunan iki çatal, paletlerin üzerindeki boşluklara yerleştirilir ve çatallar yukarıya doğru kaldırılarak yükleme yapılmış olur.
Transpaletlerin, kullanıma amacına uygun olarak, özel makaslı transpalet, kısa transpalet veya uzun transpalet çeşitleri bulunmaktadır. Bu araçlar sadece yük taşımaya uygundur, canlı taşıma yapılmamalıdır. Transpaletlerin genel çalışma şekli iterek değil çekerek kullanılmasıdır. Genel olarak transpaletlerin taşıma kapasiteleri, üzerlerinde bulunan etikette gösterilir. Gösterilen kapasitenin üzerinde yük taşınması durumunda, ya da transpaletin ağırlık merkezinin yükün ağırlık merkezi ile uyumlu olmaması durumunda transpalet devrilebilir ve üzerindeki yük zarar görebilir.
Bu özellikleri ile transpaletler, kullanımları sırasında çalışanların can ve mal güvenliğini tehdit edebilirler. Bu yüzden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği eki (Ek 3 Bakım, Onarım ve Periyodik Kontroller İle İlgili Hususlar), transpaletleri, istif makineleri (forklift, transpalet, lift) grubunda göstermiştir.
Transpaletlerin kullanımı ile ilgili diğer yasal düzenlemelerde farklı bir süre öngörülmemişse, transpaletlerin yılda en az bir kere periyodik kontrol ve muyanelerinin yaptırılması gerekmektedir.
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği hükümlerine göre transpaletler için yapılacak kontrol ve muayenelerin mutlaka makine mühendisleri, makine teknikerleri veya yüksek teknikerler gibi yetkili kişiler tarafından yapılmış olması gerekiyor. Bu arada düzenlenen raporlar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yapılacak denetimlerde de geçerli kabul edilmektedir. Ancak bu sayılan kişilerin dışında yapılacak muayene ve kontroller ve hazırlanacak raporlar geçerli kabul edilmemektedir.
Yönetmeliğe göre, bu kontroller sırasında dikkate alınması gereken standartlar şunlardır:
- TS 10689
- TS EN 1757-2
- TS ISO 5057
- TS 10201 ISO 3184
- TS ISO 6055
- TS ISO 1074
- FEM 4.004
Kontrol ve muayene işlemleri sırasında, bu standartlarda aksi belirtilmemişse, transpaletlerin, beyan edilen yükün en az 1,25 katını, güvenli bir şekilde kaldıracak ve askıda tutabilecek güçte olup olmadıkları kontrol edilir. Ayrıca transpaletlerin bu yüke dayanıklı ve yeterli güçte yük frenlerinin olup olmadıkları kontrol edilir.
Muayene işlemlerine başlandığında önce transpaletlerin daha önce yapılan kontrol raporları incelenir. Eğer tepit edilmiş aksaklıklar ve hataların giderilmediği görülürse, önce bunların düzeltilmesi beklenir. Daha sonra transpaletler gözle kontrol edilir. Mekanik ve fonksiyonel kontroller yapılır. Yüklü ve yüksüz olarak, beklenen fonksiyonları yapıp yapmadıkları kontrol edilir.
TÜRCERT belgelendirme kuruluşu, uygunluk değerlendirme ve belgelendirme çalışmaları yanında, test ve muayene hizmetleri de vermektedir. Transpaletlerin periyodik muayenesi konusunda daha geniş bilgi edinmek ya da bu muayene ve kontrolleri yaptırmak ihtiyacı varsa, TÜRCERT belgelendirme kuruluşu, deneyimli yönetici ve çalışanları ile işletmelerin ihtiyaçlarını karşılamaya hazırdır.