Kuruluşlarda sosyal sorumluluk denilince, o kuruluşun faaliyette bulunduğu çalışma ortamının ve çalışanların korunması ve geliştirilmesi konusundaki bütün yükümlülükleri anlaşılmaktadır. Faaliyetlerinde sosyal sorumluluk duygusu ile hareket eden kuruluşlar ISO 26000 Sosyal Sorumluluk Yönetim Sistemi’ni kurarlarken ve uygularlarken bazı genel koşullara uymak zorundadırlar. Eğer bu kuruluş bir de ISO 26000 Sosyal Sorumluluk Yönetim Sistemi Belgesi talep edecekse bu koşullara uymayı taahhüt etmek yetmez, bunu kanıtlamak durumundadır da.
Şimdi ISO 26000 Sosyal Sorumluluk Yönetim Sistemi’nin standart kapsamını da oluşturan bu genel koşullara kısaca değinelim:
• Çocukların çalıştırılması: Bir kuruluş 15 yaşından daha küçük çocuk işçileri çalıştıramaz. Ayrıca 15 yaşından büyük çocuklar eğer okula devam ediyorlarsa, bu durumda çocuğun çalışarak geçireceği süre, okulda ve yolda geçirilen süreler dahil toplam 10 saati geçemez.
• Çalışanların zor kullanılarak çalıştırılması: Bir kuruluş, çalışanlarını hiçbir şekilde zor kullanarak çalıştıramaz. Ayrıca çalışanlardan kimliklerini veya bir miktar parayı depozit olarak kuruluşa bırakmalarını istemek de zorla çalıştırma anlamına gelir ve bir kuruluş bunları da talep edemez.
• Çalışanların sendika kurma ve toplu pazarlık hakkı: Bir kuruluş, çalışanların sendika kurmalarını, sendikaya katılmalarını ve toplu pazarlık yapmak istemelerini engelleyemez. Çalışanlar her zaman bu haklara sahiptirler.
• Çalışma saatleri: Bir kuruluş, çalışanların haftalık çalışma ve mesai sürelerini, yasal çalışma sürelerinden daha fazla belirleyemez. Ancak kısa bir süre için ve olağanüstü iş koşulları bu kuraldan istisnadır. Yasal düzenlemelere göre, çalışanlar haftalık olarak 48 saatten fazla çalıştırılamaz. Ayrıca yapılacak fazla mesailer haftalık 12 saatten fazla olamaz.
• Çalışanların maaş ve ücretleri: Bir kuruluş, çalışanlarına yasalarca belirlenen asgari ücretin altında ücret ödeyemez. Çalışanlara ödenecek maaş ve ücretler en düşük asgari ücret seviyesinde olmalı ve çalışanların temel gereksinimlerini karşılayacak kadar olmalıdır.
• Çalışma ortamının sağlıklı ve güvenli olması: Bir kuruluş, çalışanlarına sağlıklı bir çalışma ortamı sağlamak durumundadır. Kaza ve yaralanmalara karşı her türlü önlem alınmış olmalıdır. Sağlık ve güvenlik risklerini, kısa ve uzun dönemde en aza indirmek için gerekli ölçümler ve düzenlemeler yapılmalıdır.
• Ayırımcılık ve disiplin uygulamaları: Bir kuruluş, çalışanları arasında, iş görmede, terfi ettirmede, emeklilikte ya da işten çıkarmada, cinsiyet, etnik köken ve başka nedenlerle farklı muamele yapamaz. Ayrıca bedensel cezalandırma, fiziksel ve psikolojik baskı uygulama gibi disiplin cezaları veremez.
ISO 26000 Sosyal Sorumluluk Yönetim Sistemi’nin kapsamı konusunda daha açıklayıcı bilgi almak için, TURCERT belgelendirme kuruluşunun deneyimli yönetici ve çalışanlarına başvurabilirsiniz.